استیک کردن (Staking) ارز دیجیتال چیست؟

استیک کردن (Staking) ارز دیجیتال یک فرایند نوین است که با استفاده از فناوری بلاکچین، امکان حمایت از شبکه‌ها و دریافت پاداش برای مالکان ارزهای دیجیتال را فراهم می‌کند. در این مقاله، به توضیح مفهوم استیک کردن ارز دیجیتال، عملکرد آن و کاربردهای آن می‌پردازیم.

فرایند و نحوه شروع به استیک کردن (Staking) ارز دیجیتال:

فرایند استیک کردن (Staking) ارز دیجیتال یک روش مهم برای حفظ و بهبود عملکرد شبکه‌های بلاکچین است. در این روش، مالکان ارزها (هولدرها) ارز خود را به صورت موقت قفل می‌کنند و به عنوان تاییدکنندگان (validators) در شبکه عمل می‌کنند. این فرایند نه تنها به مالکان ارزها امکان می‌دهد در فرایند انتقال و تأیید تراکنش‌ها شرکت کنند، بلکه همچنین از ایجاد نظم و امنیت در شبکه بلاکچین نیز بهره می‌برد.

نحوه شروع به استیک کردن ممکن است بستگی به نوع ارز دیجیتالی که می‌خواهید استیک کنید داشته باشد. در ادامه به توضیح فرایند استیک کردن در دو ارز محبوب، یعنی اتریوم (Ethereum) و تیزر (Tezos) می‌پردازیم:

1. استیک کردن در اتریوم:

   – نخست، باید یک کیف پول (Wallet) که قابلیت استیک کردن را دارد را تهیه کنید. می‌توانید از کیف پول‌های مختلفی مانند MetaMask، MyEtherWallet و Trust Wallet استفاده کنید.

   – سپس، مقدار اتریومی که می‌خواهید استیک کنید را به کیف پول خود انتقال دهید.

   – در مرحله بعد، باید به یک شبکه استیک (Staking Network) متصل شوید. برای اتریوم شبکه Ethereum 2.0 است که به عنوان شبکه استیک استفاده می‌شود.

   – پس از متصل شدن به شبکه استیک، باید مقدار اتریوم خود را در قرارداد هوشمند مربوطه ” قرارداد استیک ” (Staking Contract) قرار دهید.

   – حالا اتریوم شما استیک شده است و شما به عنوان تایید کننده (validator) در شبکه عمل خواهید کرد. در ازای مشارکت و تایید تراکنش‌ها، شما پاداشی به شکل اتریوم دریافت خواهید کرد.

2. استیک کردن در تیزر:

   – در تیزر، فرایند استیک کردن با نام “بیکینگ” (Baking) شناخته می‌شود. بیکینگ در تیزر به معنای شرکت در فرایند تولید بلوک‌ها و تایید تراکنش‌ها است.

   – ابتدا باید یک کیف پول (Wallet) مورد استفاده در تیزر تهیه کنید. می‌توانید از کیف پول‌هایی مانند Atomic Wallet، AirGap و TezBox استفاده کنید.

   – سپس، مقدار تیزری که می‌خواهید استیک کنید را به کیف پول خود انتقال دهید.

   – در مرحله بعد، باید یک نود (Node) تیزر راه‌اندازی کنید یا به یک نود موجود متصل شوید. این نود وظیفه تولید بلوک‌ها و تایید تراکنش‌ها را بر عهده دارد.

   – پس از راه‌اندازی نود یا متصل شدن به نود موجود، می‌توانید مقدار تیزر خود را به عنوان سرمایه (Capital) در نود وارد کنید.

   – با استیک کردن تیزر، شما به عنوان بیکر (Baker) در شبکه عمل خواهید کرد و نود شما بلوک‌ها را تولید و تایید خواهد کرد. به عنوان پاداش، شما تیزر جدید دریافت خواهید کرد.

لازم به ذکر است که فرایند استیک کردن و نحوه شروع آن برای هر ارز دیجیتال ممکن است متفاوت باشد. بنابراین، قبل از شروع استیک کردن هر ارز، بهتر است به مستندات رسمی و منابع معتبری مراجعه کنید و دستورالعمل‌های دقیق مربوط به آن ارز را مطالعه کنید.

هدف‌از استیک کردن ارز دیجیتال:

افزایش امنیت شبکه:

استیک کردن به معنای شرکت در تایید تراکنش‌ها و تولید بلوک‌ها است. با این کار، تعداد تاییدکنندگان در شبکه افزایش می‌یابد که بهبود امنیت شبکه را به همراه دارد. حضور تعداد زیادی از استیکرها در شبکه باعث کاهش احتمال حملات مخرب می‌شود.

افزایش قابلیت مقیاس‌پذیری:

با استیک کردن، شبکه بلاکچین قابلیت مقیاس‌پذیری بهتری پیدا می‌کند. با افزایش تعداد استیکرها، تراکنش‌ها بیشتر و سریعتر پردازش می‌شوند و امکان افزایش ظرفیت شبکه برای جذب تراکنش‌های بیشتر فراهم می‌شود.

حفظ سلامت و عدم تغییرپذیری شبکه:

با استیک کردن، استحکام شبکه بلاکچین و عدم تغییرپذیری آن، حفظ می‌شود. استیکرها در فرایند تصمیم‌گیری مربوط به تغییرات در شبکه شرکت می‌کنند و از تغییراتی که منجر به تخریب سلامت شبکه یا تغییر ناخواسته آن می‌شود، جلوگیری می‌کنند.

افزایش کارایی و سرعت شبکه:

با افزایش تعداد استیکرها و تایید کنندگان در شبکه، فرایند تصمیم‌ گیری و تأیید تراکنش‌ها سریعتر انجام می‌شود. این منجر به افزایش کارایی و سرعت شبکه می‌شود و کاربران می‌توانند تراکنش‌های خود را به سرعت بیشتری انجام دهند.

مزایا و کاربردهای استیک کردن (Staking):

بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش هزینه‌ها:

استیک کردن (Staking) ارز دیجیتال، در مقابل روش‌های سنتی ماینینگ (استخراج) مانند پرووف‌وُرک، مصرف انرژی کمتری نیاز دارد. زیرا در جایگاه ماینرها که برای حل مسائل رمزنگاری به مصرف بالایی از منابع می‌پردازند، به جای آن، مفهوم حفظ مالکیت و وفاداری به شبکه وجود دارد. این امر به کاهش هزینه‌های انرژی و سخت‌افزاری مرتبط با فعالیت‌های ماینینگ منجر می‌شود.

تشویق به مشارکت و حمایت از ارزهای دیجیتال:

با استیک کردن (Staking) ارز دیجیتال، مالکان ارزها می‌توانند به صورت مستمر در حفظ و بهبود عملکرد شبکه‌های بلاکچین شرکت کنند. این فرایند، انگیزه‌ای برای مشارکت بیشتر می‌باشد و باعث می‌شود تعداد شرکت‌کنندگان در شبکه‌های بلاکچین افزایش یابد. همچنین، استیک کردن می‌تواند به نوعی نظم به جامعه بلاکچین ببخشد و از تهدیدات خارجی و حملات کوتاه‌ مدت جلوگیری کند.

افزایش امنیت شبکه و جلوگیری از حملات:

استیک کردن (Staking) ارز دیجیتال می‌تواند امنیت شبکه را افزایش دهد. زیرا مالکان ارز با استیک کردن، سهمی در امنیت و صحت تراکنش‌های شبکه دارند. در صورتی که یک مالک ارز عمل خلافی انجام دهد، مانند تلاش برای تغییر تاریخچه تراکنش‌ها یا تغییر شاخه اصلی زنجیره‌بلوک، میزان ارز مستقیماً تحت تهدید قرار می‌گیرد و مالکان دیگر به عنوان تاییدکنندگان (validators) می‌توانند علیه او اقدام کنند. این روند احتمال حملات را ۵۱٪ کاهش می‌دهد و امنیت شبکه را تضمین می‌کند.

چالش‌ها و ریسک‌ها:

مسائل امنیتی و احتمال حملات ۵۱٪:

در صورتی که تعداد کمی از افراد مالکیت بالایی در شبکه داشته باشند، این امر می‌تواند به مشکلات امنیتی منجر شود. اگر یک گروه بزرگی از مالکان ارز تصمیم بگیرند با هم کنار بیایند و در راستای هدف اشتراکی خود عمل کنند، می‌توانند به طور ناعادلانه تصمیمات شبکه را تحت تأثیر قرار داده و حملات ۵۱٪ را انجام دهند. این مشکل را می‌توان با افزایش تنوع و توزیع مالکیت در شبکه و استفاده از الگوریتم‌های متنوعی برای انتخاب تاییدکنندگان (validators) برطرف کرد.

ریسک از دست دادن ارز دیجیتال:

استیک کردن (Staking) ارز دیجیتال به معنای قفل کردن ارز برای مدت زمان مشخصی است. در صورتی که در این مدت زمان نیاز به استفاده از ارز داشته باشید، قادر به استفاده از آن نخواهید بود. این مسئله ممکن است برای برخی کاربران ناخوشایند باشد و به عنوان یک ریسک در نظر گرفته شود. در نتیجه، برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت مناسب برای استیک کردن ارزها ضروری است.

مسئله نمایندگی و ارجحیت:

   در برخی شبکه‌های استیک کردن، تاییدکنندگان (validators) بر اساس میزان ارزی که استیک کرده‌اند، انتخاب می‌شوند. این مسئله می‌تواند منجر به بروز مسئله نمایندگی و ارجحیت شود، زیرا افرادی که مقدار بیشتری از ارز را استیک کرده‌اند، قدرت بیشتری در تصمیم ‌گیری‌های شبکه دارند. این موضوع می‌تواند به تمرکز قدرت و کنترل بیشتر در دست چند نفر بیانجامد و اصول اصلی بلاکچین مانند دمکراسی و دسترسی عمومی را تضعیف کند.